Prawo restrukturyzacyjne

W związku z obecnie panującym kryzysem gospodarczym wywołanym pandemią przedstawiam poniżej jedną z możliwości ratowania firm w tym ciężkim okresie. Wprowadzona na początku kwietnia przez rząd „Tarcza antykryzysowa” nie zapewnia odpowiedniej ochrony podmiotom, dlatego należy podjąć indywidualne działania zapewniające dalsze działania przedsiębiorstw. Jedną z możliwości ochrony biznesu przed upadłością jest restrukturyzacja sądowa.

Prawo restrukturyzacyjne to ustawa, która może pomóc uchronić przed upadłością przedsiębiorców, zarówno osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w tym rolników jak i spółek osobowych bądź kapitałowych. Umiejętne i sprawne wykorzystanie środków zawartych w ustawie, może uratować przedsiębiorcę przed utratą majątku a skuteczne złożenie wniosku restrukturyzacyjnego prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki, w tym na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych oraz art. 21 ust. 3 prawa upadłościowego, art. 116 ordynacji podatkowej oraz odpowiedzialności karnej na podstawie art. 586 kodeksu spółek handlowych.
Prawo restrukturyzacyjne skierowane jest do przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością lub też już niewypłacalnych. Z oczywistych względów odpowiednio wczesne podjęcie działań przynosi lepsze efekty w postaci zawarcia układu z wierzycielami.

Zgodnie z definicją zawartą w prawie upadłościowym – Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych oraz domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Po tym okresie w ciągu 30 dni przedsiębiorca musi złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości lub może złożyć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Jednocześnie należy pamiętać, że ustawodawca w żaden sposób nie zawiesił biegu terminu na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli jego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.

Co istotne powód zaprzestania wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań nie ma znaczenia dla ustalenia obowiązku czy przedsiębiorca powinien zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości.
Rozpatrzenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, z mocy prawa ma pierwszeństwo przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Nawet jeżeli to wierzyciel złożył wniosek o ogłoszenie upadłości.

Przedsiębiorców przed upadłością mają ratować cztery procedury restrukturyzacyjne:
1. postępowanie o zatwierdzenie układu
2. przyspieszone postępowanie układowe
3. postępowanie układowe
4. postępowanie sanacyjne

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest w praktyce postępowaniem pozasądowym. Dłużnik zawiera z doradcą restrukturyzacyjnym umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania, samodzielnie zbiera głosy wierzycieli nad układem, a następnie składa wniosek o zatwierdzenie układu do sądu. Postępowanie to nie zapewnia ochrony przed egzekucją jak to ma miejsce w pozostałych rodzajach postępowań. Pewnie to jest jednym z czynników, że jest tak rzadko wybierane przez dłużników.
Przyspieszone postępowanie układowe jest najczęściej wybieranym rodzajem postępowań ze względu na ochronę przed egzekucją, możliwość uchylenia zajęć rachunków bankowych, ochronę dłużnika przed rozwiązaniem umów. Postępowanie to cechuje się najkrótszym czasem trwania i jest najmniej sformalizowane ograniczeniem jest nie więcej niż 15% wierzytelności spornych. Sąd rozpoznaje wniosek o wszczęcie takiego postępowania w terminie 7 dni od momentu jego złożenia. Sąd wyznacza nadzorcę sądowego którego zgoda jest niezbędna do dokonania czynności przekraczających zwykły zarząd.

Postępowanie układowe może być otwarte tylko jeżeli suma wierzytelności spornych wynosi powyżej 15 % sumy wierzytelności. W postępowaniu o otwarcie postępowania układowego sąd może zabezpieczyć majątek dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego. Również zapewnia ochronę przed egzekucją, odblokowanie dostępu do rachunku bankowego. Sąd rozpoznaje wniosek o wszczęcie takiego postępowania w terminie 14 dni od momentu jego złożenia. Sąd wyznacza nadzorcę sądowego którego zgoda jest niezbędna do dokonania czynności przekraczających zwykły zarząd.

W postępowaniu sanacyjnym nie tylko można zrestrukturyzować zadłużenie, ale również doprowadzić do uzdrowienia sytuacji gospodarczej przez przeprowadzenie działań sanacyjnych na podstawie planu restrukturyzacyjnego. Działania sanacyjne to czynności faktyczne i prawne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika celem przywrócenia mu zdolności do wykonywania zobowiązań a odbywają się z poszanowaniem słusznych praw wierzycieli i osób trzecich. Czynnościami tymi będą np. redukcja zatrudnienia, odstąpienie od niekorzystnych dla dłużnika umów wzajemnych, których stroną jest dłużnik, czy też sprzedaż majątku dłużnika ze skutkiem sprzedaży egzekucyjnej.
Wybór właściwego postępowania jest uzależniony od indywidualnej sytuacji dłużnika, dlatego najlepiej skontaktować się z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym. Uchroni to też dłużnika przed sytuacją, że sąd oddali wniosek, ponieważ został wybrany niewłaściwy rodzaj postępowania.

Korzyści jakie daje otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego to:
– uniknięcie upadłości przedsiębiorcy
– zawieszenie egzekucji
– zaspokojenie wierzycieli w większym stopniu niż w wypadku ogłoszenia upadłości
– możliwość uwolnienia się członka zarządu od odpowiedzialności za długi spółki, jeżeli we właściwym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu,
– zawieszenie spłaty zobowiązań powstałych przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego wraz z odsetkami narosłymi do tego dnia również z odsetkami, które są naliczane podczas trwania postępowania. Ich spłata następuje na zasadach określonych w przyjętym układzie i zatwierdzonym przez sąd.

Ustawa przewiduje restrukturyzacje zobowiązań dłużnika poprzez
– odroczenie terminu wykonania;
– rozłożenie spłaty na raty;
– zmniejszenie wysokości;
– konwersję wierzytelności na udziały lub akcje;
– zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność

Propozycje składa dłużnik bądź też wierzyciel lub wierzyciele mający łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności.
Do przyjęcia układu nie potrzeba zgody wszystkich wierzycieli. Wystarczy, że opowiedzą się za nim wierzyciele mający łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom, stanowiący jednocześnie większość głosujących wierzycieli (50%+1).

Postępowanie restrukturyzacyjne zostaje zakończone z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu lub o odmowie zatwierdzenia układu. W przypadku zatwierdzenia układu rozpoczyna się faza wykonywania układu, która kończy się postanowieniem w przedmiocie stwierdzenia wykonania układu.
Należy przyjąć, że program „Tarcza antykryzysowa” nikogo od kryzysu nie uchroni i bez zdecydowanych działań ze strony przedsiębiorców w obronie swoich firm się nie obędzie. Obecnie lepszym rozwiązaniem wydaje się ochrona przedsiębiorstwa w oparciu o prawo restrukturyzacyjne która jest indywidualnie przygotowana dla każdego podmiotu.